Historia Instytutu Studiów Edukacyjnych zobacz publikacje
INSTYTUT NAUK PEDAGOGICZNYCH
Instytut Nauk Pedagogicznych Uniwersytetu Opolskiego kontynuuje tradycje Instytutu Pedagogiki, który powstał w 1973 r. Tradycja kształcenia pedagogów i nauczycieli sięga jednak na opolskiej uczelni lat 50. XX wieku. Współorganizatorami opolskiej pedagogiki byli m.in. dr Witold Kruk-Ołpiński, prof. Janina Czyżewska, prof. Józef Madeja, doc. Teodor Musioł.
Instytut Pedagogiki Wyższej Szkoły Pedagogicznej, został przekształcony w 1989 roku w trzy jednostki: Instytut Nauk Pedagogicznych (INP), Instytut Pedagogiki Wczesnoszkolnej (IPW – od roku 1997 – Instytut Studiów Edukacyjnych – ISE) oraz Instytut Psychologii.
Po powstaniu Uniwersytetu Opolskiego i przekształceniu Wydziału Filologiczno-Historycznego w Wydział Historyczno-Pedagogiczny – INP i ISE działa od 1996 roku w jego strukturach. W nowej strukturze INP przejął na siebie kształcenie pracowników pedagogicznych stymulujących rozwój dzieci i młodzieży, pracowników placówek opiekuńczo-wychowawczych wspierających system szkolny, placówek wychowania pozaszkolnego, a ponadto pedagogów dla zakładów pracy oraz placówek kultury a ISE kształcił pedagogów i nauczycieli pracujących w placówkach szkolnych i przedszkolnych. Od początku istnienia instytuty prowadziły działalność dydaktyczną i naukowo-badawczą związaną z nowatorstwem pedagogicznym obejmującym kwestie nauczania i wychowania w placówkach oświatowych z kształceniem aktywizującym jako strategią przygotowania ucznia do dalszego samorozwoju i życia w zmieniającym się społeczeństwie, z kształceniem kadry w zakresie edukacji małego dziecka i wychowania przedszkolnego i wczesnoszkolnego. W INP badania pracowników były nakierowane na szeroko pojęte problemy pracy opiekuńczej, socjalnej, resocjalizacyjnej, kulturalno-oświatowej (animacyjnej) oraz doradztwa i bezpieczeństwa pracy.
W latach 90. XX w. w obu instytutach było prowadzonych kilka specjalności pedagogicznych i nauczycielskich, m.in. pedagogika oświatowo-artystyczna (ze specjalizacją muzyczną i wychowanie plastyczne), pedagogikę pracy, pedagogikę opiekuńczo-wychowawczą, pedagogikę kulturalno-oświatową z pracą socjalną, pedagogikę resocjalizacji, nauczanie początkowe, wychowanie przedszkolne. Był to okres, kiedy wykształcenie wyższe uzyskało kilka tysięcy nie tylko opolskich pedagogów i nauczycieli.
W obu instytutach w ostatnim 25-leciu były organizowane różnorodne podyplomowe formy kształcenia pedagogicznego, kulturalnego, wychowawczego i socjalnego. Studia doktoranckie zostały otworzone w roku akademickim 1996/1997 jako ogólnopedagogiczne studia wydziałowe. W 2007 r. INP rozpoczął kształcenie na kierunku praca socjalna (I i II st.) a w 2018 r. na kierunku pedagogika specjalna (I st.).
Ogromne zasługi w rozwoju pedagogiki opolskiej, w tym tworzeniu instytutu, powstawaniu nowych katedr i zakładów naukowych, kierunków i specjalności kształcenia mieli kolejni dyrektorzy instytutów. W INP – prof. dr hab. Tadeusz Gospodarek (1981–1995), prof. dr hab. Zenon Jasiński (1995–2016), dr hab., prof. UO Edward Nycz (2016–2018 r.) a w dawnym IPW a późniejszym ISE – prof. dr hab. Władysław Puślecki (1989–2003), dr hab., prof. UO Jadwiga Hanisz (2003–2009) oraz dr hab., prof. UO Ewa Smak (2009–2018).
W czerwcu 2018 roku w ramach instytutów funkcjonowały w INP i ISE następujące jednostki organizacyjno-badawcze (kierowane przez):
Katedra Edukacji Ustawicznej – prof. zw. dr hab. Eleonora Sapia-Drewniak
Katedra Historii Oświaty i Wychowania oraz Pedagogiki Porównawczej – prof. zw. dr hab. Zenon Jasiński,
Katedra Pedagogiki Społecznej – prof. zw. dr hab. Józefa Brągiel,
Katedra Teoretycznych Podstaw Edukacji i Wychowania – prof. dr hab. Mirosława Nowak-Dziemianowicz,
Zakład Dydaktyki i Metodologii Badań Pedagogicznych – dr hab. prof. UO Ewa Smak,
Zakład Kulturowych Podstaw Edukacji – dr hab. prof. UO Edward Nycz,
Zakład Pedagogiki Ogólnej – dr hab. prof. UO Eugenia Karcz-Taranowicz,
Zakład Pedagogiki Przedszkolnej i Wychowania Artystycznego – dr Stanisława Włoch,
Zakład Pedagogiki Resocjalizacyjnej – dr hab. prof. UO Danuta Kowalczyk,
Zakład Pedagogiki Wczesnoszkolnej – dr hab. prof. UO Ryszard Gmoch,
Zakład Pracy Socjalnej – dr hab. prof. UO Anna Weissbrot-Koziarska.
W wyniku zmian struktur uczelnianych 1 września 2018 r. dokonano połączenia obu pedagogicznych instytutów w nową jednostkę pod nazwą Instytut Nauk Pedagogicznych, którego dyrektorem został dr hab. prof. UO Edward Nycz. Jednostka skupia ponad sześćdziesięciu pracowników naukowych i dydaktycznych oraz ponad 1200 studentów, w ramach 15 specjalności kształcenia na studiach I i II stopnia.